Jak wyczyścić broń palną - przegląd narzędzi i preparatów

2020-12-21

Aby zachować naszą broń w dobrej kondycji przez długi czas, niezbędna jest jej odpowiednia konserwacja. Wiadome jest, że naszych karabinków i strzelb używamy niekiedy w trudnych warunkach atmosferycznych, jednakże w rzeczywistości to kwaśny odczyn pozostałości po spalaniu prochu jest największym zagrożeniem stalowych elementów. W tym poradniku postaramy się Wam pokrótce podpowiedzieć jak i przy użyciu czego dbać o swoją broń.

Przede wszystkim pamiętajmy, że najlepiej jest rozpocząć czyszczenie już bezpośrednio po strzelaniu. Nie mówimy oczywiście tu o rozstawianiu stanowiska ze szczotkami i chemią już na strzelnicy, natomiast dobrym nawykiem będzie zaaplikowanie niewielkiej ilości oleju do broni bezpośredni w lufę. Zdecydowanie ułatwi nam to późniejsze oczyszczenie lufy z nagaru. Jeżeli mamy podstawy obawiać się o części zewnętrzne wykonane ze stali, niezależnie czy będzie to pokrywa komory zamkowej, czy urządzenie wylotowe, możemy przetrzeć je nasączoną w preparacie czyszczącym ściereczką.

Pierwszą rzeczą przed czyszczeniem powinno być odpowiednie przygotowanie stanowiska pracy. Poza dedykowanymi narzędziami warto przygotować sobie bawełniane szmatki, kuwetkę, w której będziemy operować chemią oraz odpowiednie zabezpieczenie powierzchni blatu. Niektóre preparaty do czyszczenia broni mogą powodować zmatowienie lub uszkodzenie lakieru. Dysponując blatem, który z założenia nie musi dobrze wyglądać, jak na przykład stół warsztatowy, nadal warto wykorzystać zabezpieczenie powierzchni - pozwoli nam uniknąć bałaganu i dostawania się substancji w nieodpowiednie miejsca.

Wszystkie potrzebne narzędzia, preparaty i zestawy do serwisu i konserwacji pistoletów znajdują się w kategorii czyszczenie broni.

Mata serwisowa do czyszczenia broni palnej

Do zabezpieczenia powierzchni najlepszym rozwiązaniem będą dedykowane maty do czyszczenia broni. Są one wykonane z materiału, który doskonale chłonie preparaty do czyszczenia, a jednocześnie zaizolowane od spodu, dzięki czemu nie ma obawy o przesiąknięcie chemii. Najprostsze modele to po prostu odpowiedniej wielkości podkładki, natomiast w bardziej rozbudowanych modelach możemy spotkać rozwiązania ułatwiające nam proces czyszczenia. Przydatnymi elementami będą korytka, pozwalające nam na organizację rozłożonych części, magnesy utrudniające zgubienie elementów lub połączenie tych dwóch, spotykane w matach rusznikarskich Real Avid.

Przechodząc do właściwego procesu - pierwszym krokiem jest oczywiście kontrola stanu broni. Dla bezpieczeństwa wyjmujemy magazynek, upewniamy się, że komora nabojowa jest pusta, Nie będziemy tutaj oczywiście objaśniać tego procesu - każdy z Was, posiadaczy zapewne doskonale wie, jak należy to wykonać. Podzielimy sobie jednak zabiegi, ze względu na typ broni - krótką, długą gwintowaną oraz gładkolufową. W broni krótkiej z reguły mamy nieco bardziej swobodny dostęp do lufy dzięki możliwości jej wyjęcia (pistolet, chociaż wiadomo, nie każdy) lub jest ona znacznie oddzielona od mechanizmów (rewolwer).

Penetratory i pianki do czyszczenia lufy

Zaczynając zatem od czyszczenia lufy - jako że przezornie nanieśliśmy do jej wnętrza olej, pozostający w niej nagar powinien być teraz zmiękczony, co zdecydowanie ułatwi nam pracę. Warto wstępnie przetrzeć koronę lufy oraz komorę nabojową bawełnianą ściereczką, co ograniczy ilość powstającego szlamu podczas stosowania preparatów czyszczących. Następnie zatykamy jedną stronę - w gruncie rzeczy warto zacząć od komory nabojowej - na przykład szczoteczką do wyciora i wprowadzamy do wnętrza piankę do czyszczenia lufy. Aby preparat zadziałał odpowiednio musimy pozostawić go przez określony czas wewnątrz - najczęściej będzie to około 15-20 min.

Szczotka i wycior do czyszczenia broni

Po upływie tego czasu możemy przejść do czyszczenia mechanicznego. W tym przypadku zastosowana jako zatyczka szczotka może od razu przystąpić do działania. W przypadku luf pistoletowych, które możemy wymontować z broni, nie jest istotne, w którą stroną będziemy przeprowadzali czyszczenie. W przypadku broni z lufą, zamocowaną “na stałe” jak większość karabinków, strzelb czy sztucerów, mamy niewielką komplikację. W teorii lepiej prowadzić czyszczenie od komory nabojowej do wylotu lufy, aby ograniczyć dostawanie się zanieczyszczeń do komory spustowej. W przypadku wielu modeli broni długiej, wprowadzenie sztywnego wyciora od strony komory.

Ważnym aspektem jest tutaj dobór odpowiedniego wyciora do czyszczenia broni jak i szczotek. O kompatybilności kalibrów nie musimy chyba wspominać - za mała szczotka nie wyczyści lufy, natomiast za duża będzie miała problem z przeciśnięciem. Wybieramy zatem szczotkę adekwatną do kalibru naszej broni. Ważnym elementem jest tu jednak wycior, a raczej jego rączka. Pomijając ergonomię i łatwość montażu, niezwykle istotną cechą jest to, aby trzpień wyciora swobodnie obracał się w rączce. Pozwoli to na łatwe prowadzenie szczotek w lufie, oraz co najważniejsze na ich obrót zgodnie z biegiem bruzd gwintu. Zagwarantuje nam to skuteczne i dokładne czyszczenie.

Sznur do czyszczenia broni - uniwersalne rozwiązanie?

Po czyszczeniu pianką należy usunąć jej pozostałości filcowym przecierakiem. Jeśli jednak okaże się, że lufa jest nadal brudna, lub po prostu mamy świadomość, że nasza broń nie była od dawna czyszczona, możemy zastosować dodatkowo (lub też zamiast pianki) penetrator. Skład chemiczny penetratora sprawia, że dostaje się on do mikroszczelin oraz rozpuszcza zgromadzony tam nagar. Efekty jego działania są łatwo zauważalne, jednakże z racji na swoją niską lepkość nie każdy preferuje to rozwiązanie do każdorazowego czyszczenia. Po zastosowaniu penetratora powinniśmy, podobnie jak z pianką, usunąć go z lufy przy pomocy przecieraka. Pamiętajmy, aby robić to skrupulatnie, aż do całkowitego oczyszczenia lufy.

Czym zabezpieczyć lufę broni przed korozją?

Lufę należy również zabezpieczyć - do tego celu najlepiej posłuży nam olej do broni. Do jego równomiernego naniesienia będziemy potrzebowali odpowiedniego akcesorium, najczęściej również mocowanego na wyciorze. Do tego celu najlepiej posłuży nam przecierak lub szczotka typu mop. Jako że są łatwo nasiąkliwe, rozprowadzą one zaaplikowany olej po całej powierzchni lufy. Popularnym rozwiązaniem są również sznury do czyszczenia przewodu lufy, zazwyczaj w formie połączonej mosiężnej szczotki z tkanym, materiałowym mopem. Podczas przeciągania sznura przez lufę, szczotka zdrapuje zanieczyszczenia, a mop nasączony olejem zbiera je, przy okazji smarując przewód, zabezpieczając go przed korozją.

Czyszczenie zamka, jak można się domyślić, będzie radykalnie różniło się w zależności od rodzaju i modelu broni. Niezależnie jednak od modelu, warto początkowo przetrzeć zamek / komorę zamkową i suwadło bawełnianą ściereczką pozbywając się najłatwiejszych do usunięcia zabrudzeń. Następnie przydadzą nam się szczoteczki oraz skrobaki - pozwolą nam usunąć zanieczyszczenia z trudno dostępnych miejsc. W przypadku szczoteczek spotykamy zazwyczaj dwa rodzaje: metalowe (z brązu lub innego miękkiego metalu) oraz nylonowe. Pierwsze pozwolą uporać się nam z twardym nagarem, drugie natomiast umożliwiają łatwiejsze wymiecenie osadów ze szczelin.

Skrobaki, haczyki i zestawy narzędzi do czyszczenia broni

Skrobaki występują natomiast pod wieloma postaciami. Spotkamy tutaj skrobaki przypominające konstrukcją haczyki dentystyczne, narzędzia wchodzące w skład multitooli, lub dedykowane do określonych elementów broni konstrukcje, znacząco ułatwiające czyszczenie. Pierwszy typ będzie oczywiście najtańszy, i co najważniejsze pozwoli nam na wyczyszczenie wielu rodzajów broni. Nie można mu też odmówić skuteczności. W przypadku jednak kiedy posiadamy na przykład karabinek, którejś z popularnych platform jak AR czy AK, a co dopiero gdy mamy ich kilka, dedykowane narzędzie może okazać się niebagatelnym ułatwieniem.

Dla przykładu zespół zamka AR-15 posiada kilka zakamarków, które nie należą do najłatwiejszych w czyszczeniu. Przestrzenie między występami rygla, tył zamka lub iglica przy zapieczonym zanieczyszczeniu mogą stanowić nie lada wyzwanie dla szczotki. Profilowane, stalowe narzędzia pozwolą usunąć nagar, jednocześnie nie grożąc zarysowaniem powierzchni. Co więcej, tego typu narzędzia często posiadają funkcje ułatwiające samo rozebranie broni. Dźwignia zabezpieczająca rurę gazową w AK, czy przetyczka iglicy w AR-ach, mogą być uporczywe bez odpowiedniego narzędzia.

Odtłuszczanie i konserwacja mechanizmów

Zabrudzenie mechanizmów może znacząco wpływać na kulturę pracy broni. Warto zatem utrzymywać zawartość komory spustowej w jak najlepszym stanie. Jeśli widzimy zanieczyszczenia na mechanizmach, warto potraktować je odtłuszczaczem. Usunie on resztki smaru, które są spoiwem utrzymującym brud w miejscu. Następnie warto zastosować w miejscach ruchomych olejek silikonowy, pamiętając jednak aby ograniczyć jego ilość do koniecznego minimum. Nadmierne naniesienie oleju sprawi, że brud będzie z większą łatwością przylegał, szybciej tworząc swojego rodzaju szlam.

O ile czyszcząc go po pierwszym strzelaniu, nie powinniśmy mieć problemu z usunięciem zanieczyszczeń, o tyle po każdym następnym, mieszanina będzie coraz bardziej twardnieć pod wpływem temperatury. Osiągniemy wówczas efekt “zapieczenia” brudu, co stanowczo utrudni nam czyszczenie - odtłuszczacz może już sobie z tym nie poradzić. W tym przypadku z pomocą przychodzi nam ponownie penetrator. Umożliwi wypłukanie wszelkiego brudu z trudno dostępnych miejsc, jednakże należy obchodzić się z nim ostrożne. Niektóre preparaty tego typu mogą charakteryzować się agresywnym działaniem wobec polimerów czy drewna. Warto zatem przed przystąpieniem do czyszczenia sprawdzić bardzo niewielką ilość penetratora na nieistotnym miejscu szkieletu. Zmatowienie powierzchni po naniesieniu preparatu będzie oznaczało, że może wyrządzić on szkody naszej broni.

Jakiego smaru i oleju używać do konserwacji broni?

I na koniec - zabezpieczenie powierzchni wystawionych na tarcie.I tutaj ponownie - w niektórych konstrukcjach olej silikonowy może okazać się zbyt mało lepki - po prostu wytrze się zbyt szybko. Przyda nam się tutaj smar. Wybieramy smary o dużej stabilności temperaturowej, które zagwarantują nam skuteczność nawet w przypadku intensywnego strzelania. Smar nanosimy na wszystkie płaszczyzny cierne mechanizmów. Ponadto warto również nanieść niewielką ilość smaru na prowadnice zamka w przypadku pistoletu. Trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie pistoletu “lubią się” ze smarem, zatem warto uwzględnić nasze własne doświadczenia i w wybranych modelach stosować w miejsce smaru właśnie olej silikonowy.

Sprawdź nasze środki i akcesoria do czyszczenia i konserwacji broni palnej.

Przeczytaj nasze inne artykuły o czyszczeniu i konserwacji broni palnej: