Buty z membraną czy bez? Gore-Tex, Te-Por, Sympatex
Często otrzymujemy pytanie czy lepiej kupić buty wojskowe z membraną, czy bez membrany. Większość osób dobrze wie, że membrana zabezpiecza obuwie przed przemoknięciem, oraz że nieco podnosi cenę. Dużo mniejsza część jednak orientuje się w ewentualnych konsekwencjach jej obecności. Postaramy zatem się przedstawić Wam krótko wszystkie za i przeciw dotyczące obuwia ze zintegrowaną warstwą wodoszczelną.
W tym artykule odpowiemy przede wszystkim na pytania:
- Czym jest membrana w butach
- Jakie rodzaje membran w butach dostępne są na rynku
- Jak działa membrana w butach
- Jakie są negatywy posiadania membrany w obuwiu taktycznym
- Buty z membraną czy bez - krótkie podsumowanie
Membrana w bucie - co to?
Membrana to dodatkowa warstwa materiału o specyficznych właściwościach, pozwalających na ograniczenie przemakania obuwia, przy zachowaniu możliwości odprowadzania pary z jego wnętrza. Jak wiemy obuwie nieoddychające, na przykład wszelkiego rodzaju kalosze posiadają doskonałe właściwości wodoodporne, jednakże kompletny brak odprowadzania pary z wnętrza kompletnie uniemożliwia stosowanie ich jako obuwia do dłuższego chodzenia. Nie ma bowiem różnicy czy wewnątrz buta będzie pochodziła z zewnątrz, czy z naszego organizmu. W jednym jak i w drugim wypadku spowoduje ona obtarcia, problemy higieniczne a w niskich temperaturach również przyspieszy odmarzanie.
Jak już wspomnieliśmy, membrana to dodatkowa warstwa materiału w strukturze buta. W zależności od producenta jest ona wykonana z różnych materiałów polimerowych, natomiast zasadniczo większość membran łączy jedna rzecz - są delikatne. Nie jest to jednak istotna wada, patrząc na powszechnie stosowane rozwiązanie - tworzenie laminatu.
Laminat to połączenie membrany z materiałem zewnętrznym, co umożliwia po pierwsze ochronę mechaniczną warstwy wodoszczelnej, a po drugie wspiera proces odprowadzania pary. Od spodu natomiast membranę zabezpiecza się podszewką, o tym samym przeznaczeniu co warstwa wierzchnia. W przypadku taktycznego obuwia zimowego, między warstwami możemy natrafić również na ocieplinę.
I tutaj mamy dla Was ważną uwagę co do pielęgnacji warstwy zewnętrznej. Po pierwsze co oczywiste - zawsze przeprowadzajcie proces konserwacji buta zgodnie z instrukcją podaną przez producenta. Zapobiegnie to zanieczyszczeniu, a co za tym idzie utracie właściwości przez membranę. Po drugie - spotykamy się niekiedy z głosami na forach i w komentarzach, że zewnętrzna powłoka DWR nanoszona na obuwie nie ma sensu, bo szybko się ściera podczas przemieszczania się w terenie.
Jest to bzdura - faktycznie, powierzchnia powłoki DWR jest podatna na ścieranie, i nie ma tak widocznego działania jak na przykład na softshellowych kurtkach nią pokrytych. Należy jednak pamiętać, że impregnacja tego typu ma przede wszystkim na celu poprawienie przewodzenia wody w materiale zewnętrznym, a nie zabezpieczenie całego buta przed przemoknięciem - od tego mamy właśnie membranę. Jak to zatem działa? Zacznijmy od rozróżnienia rodzajów membran.
Typy membran w butach - Gore-Tex, Sympatex, Te-Por
Mamy dwa podstawowe typy membran, które są zróżnicowane pod względem konstrukcji i działania. Membrany mikroporowe takie jak najbardziej rozpoznawalny Gore-Tex to materiały, w których strukturze występują mikroskopijne otwory przepuszczające parę a ograniczające dostawanie się do środka wody. Jak wiadomo woda posiada określoną strukturę chemiczną - dwa atomy wodoru połączone z jednym tlenu.
W zależności od stanu skupienia, między cząsteczkami występują różnego rodzaju wiązania. W przypadku stanu ciekłego możemy zaobserwować wiązania wodorowe, które łączą ze sobą całą sieć cząsteczek, tworząc większą strukturę. Struktura ta nie może zatem przeniknąć przez pory, ponieważ jest za duża. W przypadku stanu gazowego, jakim jest właśnie para, wiązania między cząsteczkami nie występują - mogą one zatem bez problemu wydostać się przez pory.
Drugi typ membran, tu dla przykładu Te-Por, opiera się na właściwościach niektórych związków chemicznych, posiadających hydrofilowe - czyli wiążące się z wodą, oraz hydrofobowe - odpychające wodę obszary. W tym wypadku woda wsiąka w powierzchnię membrany i zostaje oddana na zewnątrz. Podobnie w tym jak i w poprzednim przypadku nic nie dzieje się bez przyczyny. Mechanizmem, który odpowiada za ruch wody, nie jest jakaś magiczna siła, a dyfuzja, czyli zjawisko rozprzestrzeniania się cząsteczek na pustym obszarze.
Jak działa membrana w obuwiu?
Do jej działania potrzebujemy zatem ośrodka, w którym pary będzie nadmiar - wnętrza buta - oraz takiego, w którym pary będzie niedomiar - otoczenie. Warto zatem pamiętać, że na granicy membrany i otoczenia stoi warstwa zewnętrzna. Jeśli zamoknie, ograniczy skuteczność działania membrany, a co za tym idzie, sprawi, że nasze buty i tak będą mokre w środku. Warto zatem regularnie odnawiać powłokę DWR dla maksymalnej wydajności naszej membrany.
Podstawową różnicą w działaniu omawianych membran jest fakt obecności porów. Jak każdy otwór, pory mogą się zatkać, przez co skuteczność takiej membrany będzie ograniczona. O Gore-Tex należy odpowiednio dbać - regularnie konserwować tak, aby sole zawarte w naszym pocie nie zasklepiły porów odprowadzających wodę. W przypadku wszystkich typów membran należy również pamiętać, że nie należy czyścić ich przy pomocy detergentów. Specjalne środki czyszczące i piorące dedykowane do tego typu odzieży i obuwia zagwarantują nam bezpieczeństwo i zachowanie skuteczności przez długie lata.
Wady i zalety butów z membraną
Zalet butom z membraną odmówić nie można. Wodoszczelność w wielu przypadkach jest cechą nieocenioną, od zwiększenia komfortu naszej podróży po zabezpieczenie nas przed naprawdę poważnymi konsekwencjami medycznymi. Warto jednak pamiętać o drobnych niedogodnościach, które warto wziąć pod uwagę przy zakupie obuwia tego typu. Przede wszystkim zawsze bierzmy pod uwagę warunki, w których typowo będziemy korzystać z butów.
Zimowy wypad do lasu czy w góry - definitywnie membrana pokaże swoją przydatność. Lubicie chodzić po bagnach i terenach podmokłych? Gore-Tex lub Te-Por jak najbardziej. Lecz jeśli Wasza turystyka opiera się na wakacyjnym przemieszczaniu się między blisko położonymi schroniskami w górach, to zdecydowanie warto zastanowić się nad obuwiem membrany pozbawionym.
Po pierwsze dlatego, że z jej funkcjonalności skorzystacie zapewne bardzo sporadycznie, a jest to jednak dodatkowa warstwa materiału w obuwiu. Nie tylko dodatkowa co jeszcze wykonana z relatywnie szczelnego, syntetycznego materiału, który nigdy nie będzie miał takiej wydajności jeśli chodzi o oddychalność co na przykład całkowicie skórzane buty.
Wiedząc zatem, że z butów skorzystacie wyłącznie w okresie letnim, a nie wybieracie się na strasznie długie trekingi, w czasie których może dojść do różnych zmian pogody zachęcamy do wyboru butów oferujących niezakłóconą niczym oddychalność. Przy wysokiej temperaturze otoczenia lub w sąsiedztwie ogniska wyschną one bardzo szybko, a przy normalnym korzystaniu okażą się po prostu bardziej komfortowe.
Jakie buty taktyczne wybrać? Z membraną czy bez?
Zatem - wybierajcie buty z Gore-Texem, Te-Porem, Sympatexem itp w przypadku jeśli wiecie, że wykorzystacie ich potencjał. Obuwie z membraną nie będzie miało dużego znaczenia jeśli jesteście wyłącznie “letnimi” turystami, a ten sam model bez dodatkowej warstwy sprawdzi się zdecydowanie lepiej. Zimy, błota, częste deszcze - jak najbardziej polecamy korzystanie z membran. I na koniec: dbajcie o buty z membraną - zapchane pory sprawią, że but będzie zachowywał się jak kalosz, natomiast uszkodzona mechanicznie będzie po prostu przepuszczać wodę, która jak wiadomo, pójdzie po linii najmniejszego oporu.
Przeczytaj nasze inne artykuły o butach taktycznych wojskowych:
APPolecane
